ARTYKUŁ ORYGINALNY
BORELIOZA JAKO CHOROBA ZAWODOWA ROLNIKÓW. OCENA TRENDU WZROSTU ZACHOROWAŃ W LATACH 2009-2019
Więcej
Ukryj
1
NZOZ, BIO MEDICA Ewa Giza
Centrum Profilaktyki i Promocji Zdrowia, Polska
2
Uczelnia Państwowa, Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II
Data nadesłania: 25-10-2022
Data ostatniej rewizji: 23-01-2023
Data akceptacji: 23-01-2023
Data publikacji online: 29-03-2023
Data publikacji: 29-03-2023
Autor do korespondencji
Ewa Giza
NZOZ, BIO MEDICA Ewa Giza
Centrum Profilaktyki i Promocji Zdrowia, Łęg, 22, 34-122, Wieprz, Polska
Economic and Regional Studies 2023;16(1):99-117
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Przedmiot i cel pracy: Celem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy oraz oceny częstotliwości występowania boreliozy, jako stwierdzonej choroby zawodowej rolników. Materiały i metody: Analizę i ocenę przeprowadzono na podstawie materiałów, danych i informacji, pochodzących z m.in.: Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Głównego Inspektoratu Sanitarnego i Państwowego Zakładu Higieny, oficjalnych aktów prawnych publikowanych w Dzienniku Ustaw, literatury branżowej, a także prac i publikacji badaczy, zajmujących się tematyką boreliozy. Wyniki: Wyniki niniejszej pracy wskazują, iż borelioza jest nie tylko główną i dominującą chorobą zawodową rolników, ale również chorobą zakaźną o rosnącym trendzie wśród polskiego społeczeństwa. Rokrocznie obserwuje się przyrost przypadków, w których stwierdzono i rozpoznano zakażenie krętkiem boreliozy. Wpływ na taką sytuację mają nie tylko niedostateczne działania profilaktyczne, trudna i nieskuteczna diagnostyka, czy niska świadomość choroby, jaką jest borelioza, ale również czynniki środowiskowe oraz zmiany klimatyczne. Wnioski: Biorąc pod uwagę, iż choroba prowadzi do wielu niebezpiecznych konsekwencji zdrowotnych, a wciąż nie przygotowano szczepionki ochronnej, niezwykle istotne wydaje się wdrażanie działań profilaktycznych oraz prowadzenie edukacji na temat prewencji zarówno wśród rolników, jak i pozostałych grup zawodowych oraz całej populacji.
REFERENCJE (31)
1.
Asch, E.S., Bujak, D.I., Weiss, M., Peterson, M.G., Weinstein, A. (1994). Lyme disease: an infectious and postinfectious syndrome. The Journal of Rheumatology, 21(3), 454-461.
2.
Błażejczyk, A., Baranowski, J. (2021). Wpływ klimatu na zmiany zachorowań i zgonów na choroby klimato- zależne w Polsce w XXI wieku. Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych. (70)4, (333). Warszawa: Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika.
https://doi.org/10.36921/kos.2....
3.
Buhner, S. (2015). Healing Lyme: Natural Healing of Lyme Borreliosis and the Coinfections Chlamydia and Spotted Fever Rickettsiosis. Raven Press.
4.
Dutkiewicz, J., Górny, R.L. (2002). Biologiczne czynniki szkodliwe dla zdrowia – Klasyfikacja i kryteria oceny narażenia. Medycyna Pracy, 53, 1, 29-39.
5.
Fischer, U., Siegmund, B. (2008). Borelioza. Poradnik dla pacjentów. Wrocław: MedPharm.
6.
Godek, A. (2016). Borelioza i inne choroby przenoszone przez kleszcza. Warszawa: Borgis.
7.
Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., (red.). (2007). Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Bielsko-Biała: Alfa Medica Press.
8.
Najda, B. (2013). Borelioza z Lyme jako choroba zawodowa rolników, [w:] Kopczyk, J. (red.) Ubezpieczenia w rolnictwie. Materiały i studia. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, 47/2013, 79 - 92.
9.
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16.05.2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Kodeks pracy, Dz. U. 2019 poz. 1040.
10.
Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 04.09.2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych, Dz. U. 2013 poz. 1367.
11.
Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 29.07.2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, Dz. U. 2013 poz. 1379.
12.
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23.03.2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, Dz. U. 2022 poz. 933.
13.
Pancewicz, S.A., Garlicki, A.M., Moniuszko-Malinowska, A., Zajkowska, J., Kondrusik, M., Grygorczuk, S., Czupryna, P., Dunaj, J. (2015). Diagnosis and treatment of tick-borne diseases recommendations of the Polish Society of Epidemiology and Infectious Diseases. Przegląd Epidemiologiczny, 69(2), 309-316.
14.
Healthline Media a Red Ventures Company (2021). Early Disseminated Lyme Disease. Pobrane z: https:// www.healthline.com/health/lyme-disease-early-disseminated#complications (dostęp: 17.09.2022).
17.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zestawienie chorób zawodowych w latach 2009-2013.
18.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zestawienie chorób zawodowych w latach 2013-2017.
19.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zestawienie chorób zawodowych w latach 2015-2019.
20.
Koradi, M. (2009). Antwort auf das Interview von Wolf-Dieter Storl zu meiner Kritik an seinen Heilungsversprechungen rund um Karde & Borreliose. Pobrane z:
https://phytotherapie-seminare... karde-borreliose-therapie-nach-storl beitraege-zur-debatte-4/ (data dostępu: 19.09.2022).
21.
Medonet (2022). Szczepionka przeciw boreliozie już wkrótce. Dlaczego końcowe badania robi się na Polakach?. Pobrane z :
https://www.medonet.pl/kleszcz...- boreliozie-juz-wkrotce--dlaczego-koncowe-badania-robi-sie-na-polakach-,artykul,41473378. html#nowa-szczepionka-juz-wkrotce (data dostępu: 20.09.2022).
22.
Nauka w Polsce. (2022). Od 1 stycznia do 31 maja zanotowano w Polsce 2609 przypadków boreliozy. Pobrane z:
https://naukawpolsce.pl/aktual...- 2609-przypadkow-boreliozy.html (data dostępu: 20.09.2022).
23.
Podstawka, M. (2011). Rolnicze choroby zawodowe oraz działania prewencyjne KRUS. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach Seria: Administracja i Zarządzanie, 91, 9-18.
24.
Szczepaniak, A. (2017). Borelioza. Nieujawnione dotąd informacje. Siedlce: Tudonise.
25.
Szewczyk, H. (2010). Prawne pojęcie rolniczej choroby zawodowej, [w:] Budzinowski, R. (red.) Przegląd prawa rolnego, 2(7), 211-226.
26.
Świątkowska B., Hanke W., Szeszenia-Dąbrowska N. (2020). Choroby zawodowe w Polsce w 2019 r. Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera.
27.
Tarczoń, E. (2018), Borelioza – wciąż tajemnicza choroba, [w:] Bargiel, E., Kostrowiecka, A., Śrutowska, D. (red.), Prewencja i Rehabilitacja – kwartalnik, 2(52), 1-14.
28.
WHO (1959). Joint WHO/FAO Expert Committee On Zoonoses, World Health Organization Technical Report Series, 169, Genewa.
29.
WHO (2001). Vectors of disease, Weekly Epidemiological Record, Vol. 76, 151-158.
30.
Witoszko, W. (2009). Związek przyczynowy między chorobą zawodową a warunkami pracy, głos do wyroku NSA z 7 czerwca 2006 r., II OSK 388/06. Monitor Prawa Pracy, 4, 214.
31.
Wyrok WSA w Bydgoszczy z 28.05 2008 r., II SA/Bd 209/08.