Przedmiot i cel pracy: Celem artykułu jest określenie wpływu otoczenia instytucjonalno-systemowego na rozwój przedsiębiorstw świadczących usługi noclegowe i gastronomiczne na obszarze województwa lubelskiego. Materiały i metody: Do realizacji badań wykorzystano ankietę bezpośrednią oraz metodę wspomaganego komputerowo wywiadu CAWI. Wyniki: Przeprowadzone w 2007 i 2013 roku badania wskazują, że w otoczeniu instytucjonalnosystemowym doszło do pozytywnych zmian związanych z poprawą dostępności do kapitału i programów pomocowych UE, polityką rządu, polityką i promocją samorządów, działalnością organizacji wspierających rozwój turystyki i przedsiębiorczości. Wnioski: Przedsiębiorcy oczekują większego zaangażowania państwa w działania inspirujące wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw. Szczególnie istotna wydaje się kwestia uproszczenia systemu podatkowego oraz obniżenia obowiązujących podatków.